ABD Kongresi’nin geçtiğimiz aylarda kabul ettiği Enflasyon Azaltma Yasası’ndaki (IRA) kararlar AB ve ABD’yi karşı karşıya getirdi. Tansiyonun büyümesi ticaret savaşı tasalarını de artırdı.
Yasada ABD’de üretilecek çeşitli eserlere vergi indirimleri sağlanmasına dönük kararlar yer alıyor. Bu da şirketlerin yatırımlarını ABD’ye alması ve araba devleri başta olmak üzere pek çok sanayi kuruluşunun Avrupa’dan çekilmesi manasına geliyor. Bu durum da AB siyasetçilerini öfkelendiriyor.
GÖREV GÜCÜ OLUŞTURULDU
Financial Times’ın haberine nazaran, AB ve ABD Brüksel ve Washington, ABD’de çıkan Enflasyonu Düşürme Yasası’nın “Amerikan’dan satın al” kararlarını ele almak için bir vazife gücü oluştururken Avrupa başşehirleri de sonu ticaret savaşı ile bitebilecek tedbirleri almak için hazırlık yapmaya başladı.
AB bakanları şuanda mümkün bir ticaret savaşının önüne geçmeye çalışsa da 369 milyar dolarlık yeşil sübvansiyonlar konusunda ABD ile berbatlaşan uyuşmazlığı çözmek için vakit daralıyor.
AB BAKANLARI ÖFKELİ
Cuma günü Brüksel’de gerçekleşen AB ticaret bakanları toplantısına başkanlık eden Çekya bakanı Jozef Sikela, 5 Aralık’ta yapılacak Ticaret ve Teknoloji Kurulu toplantısına kadar tahlil istediğini söyledi.
Sikela, “Bizim için kıymetli olan, ABD’nin telaşlarımızın farkında olması ve vazife gücünün her iki taraf için de kabul edilebilir bir tahlil bulması gerektiğidir” dedi. Sikela ayrıyeten ABD’nin sübvansiyon planının ölçeği konusunda AB’de artan telaşın altını çizdi.
Hollanda Ticaret Bakanı Liesje Schreinemacher ise maddeyi ‘çok telaş verici’ olarak nitelendirerek “Her ne halde olursa olsun bir ticaret savaşından kaçınmak istiyorum. Rastgele bir ticaret savaşından kimse yarar sağlamaz” dedi.
İrlanda Başbakan yardımcısı Leo Varadkar, “AB’den ABD’ye bir karşılık gelecek. Kimse sübvansiyon yarışına girmek istemiyor lakin ABD’nin yaptığı hakikaten özgür ticaret ve adil rekabet unsurlarına uygun değil” diye konuştu.
Fransa üzere kimi AB üyeleri ise Brüksel’i ABD’nin yasasını kopyalamaya çağırdı. Ülke AB’ye kendi “Avrupa’dan Satın Al” yasasını çıkarmayı önerirken Almanya İktisat Bakanı Robert Habeck de sübvansiyonların artırılmasını önerdi.
Hollanda ve İsveç üzere daha küçük ve liberal devletler ise başka ticari ortakların misillemesine davetiye çıkarabilecek bir sübvansiyon yarışına karşı ihtarlarda bulundu.
YENİ YASA NE GETİRİYOR?
IRA diye isimlendirilen yasa, ABD’li tüketicilere ve şirketlere elektrikli araçlar, rüzgar türbinleri ve yeşil hidrojen üzere eserler için vergi kredileri ve sübvansiyonlar sağlıyor. Fakat bu sübvansiyonların çoklukla ABD’de üretilen eserler için sağlanması öngörülüyor.
Yasa 1 Ocak’ta yürürlüğe girecek. Lakin şimdiden birçok AB şirketi bir sonraki yatırımları için Avrupa yerine ABD’yi seçeceklerini duyurdu. Bunda vergi avantajlarının yanı sıra ABD’de güç fiyatlarının çok daha düşük olması da tesirli oldu.