Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın sarsıntıda zora düşen Adıyamanlı tütün üreticilerine verdiği indirimli Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) muştusunun çiftçinin direkt işine yaramayacağı, indirimden asıl çıkarı tütün ticareti yapanların elde edeceği bildirildi. Vergi indirimi yerine çiftçinin ürettiği yaprak tütün fiyatına ek devlet dayanağı verilmesi önerildi. Cumhurbaşkanı Erdoğan zelzele bölgesini ziyareti sırasında, “Kıyılmış tütün satışındaki yüzde 55 olan ÖTV oranını yarıya indiriyoruz. Üreticilerimiz şirketlere nazaran daha avantajlı biçimde eserlerini pazarlama imkanı bulabilecektir. Düzenleme birkaç gün içinde hayata geçecek” demişti.
YAPRAK TÜTÜN ÜRETİYOR
Sigara Harici Tütün Mamülleri Üreticileri Derneği eski Lideri Gökhan Ersöz, çiftçinin kıyılmış tütün değil direkt yaprak tütün ürettiğini, yaprak tütünün ise ÖTV’ye tabi olmadığını söyledi. ÖTV indirimiyle çiftçinin desteklenmesine imkan olmadığını belirten Ersöz, “Çiftçi yaprak tütünü üretir, balyalar halinde ya kooperatife ya da tütün sürece şirketlerine satar. Bu satış sırasında rastgele bir ÖTV ödemez. Çiftçinin sattığı bu tütün işletmeler tarafından işlenir, kıyılmış sarmalık tütüne dönüştürülüp paketlenir, o vakit yüzde 55 ÖTV devreye girer. Şayet bu eserdeki ÖTV yüzde 55’ten yüzde 27.5’e düşürülürse çiftçinin tütününü işleyip satanlar, ticaretini yapanlar fiyatı o oranda indirmezlerse çıkar sağlarlar. Bu yararın küçük bir ölçüsü da kooperatif üyesi çiftçiye dolaylı yoldan gidebilir. İndirimi fiyata yansıtırlarsa tüketici yarar sağlar, üretici tekrar kazanamaz” dedi.
Gökhan Ersöz
Çiftçi başfiyatla desteklenmeli
Gökhan Öz, zelzeleden ziyan gören tütün üreticisine başfiyat alım dayanağı verilmesini önerdi. Devlet dayanaklı başfiyatın depremzede üreticilere uygulanabileceğini belirten Öze, “Çiftçinin ürettiği yaprak tütün fiyatına bir kat da devlet takviye verebilir. Böylelikle çiftçinin cebine direkt para girer. Takviye diğerlerine gitmemiş olur” dedi. Vergi indirimi teklifinin daha evvel gündeme geldiği lakin Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın çiftçinin işine yaramayacağı gerekçesiyle bu talepleri geri çevirdiği söz ediliyor.
57 bin tütün üreticisi etkilenir
Türkiye’de tütün üreten çiftçi sayısı 57 bin kişi olurken, 2020 datalarına nazaran toplam üretim ölçüsü 950 bin dekar alanda 82 bin 791 tonu buluyor. Toplam tütün üretiminden sarsıntının etkilediği Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgeleri yüzde 29, Akdeniz Bölgesi ise yüzde 1 hisse alıyor.