Uzun vakittir Covid-19 enfeksiyonunu ağır geçiren hasta sayısının azalmasıyla pandemi tedbirleri ziyadesiyle gevşetildi. Lakin sonbaharla birlikte hadiseler ülkemizde artmaya başladı. Bu artış ‘Covid pandemisi bitti’ algısından sonra tedbirlerin gevşetilmesiyle yaşandı. “Bu seferki dalgada hastanelerde test yaptırma sıklığı da azaldığı için maalesef ki gerçek müspet hasta sayısı yansıtılamıyor” diyen Göğüs Hastalıkları Uzmanı Dr. Ali Vefa Öztürk, Covid-19’un yeni tesirlerini şöyle anlattı:
Ali Vefa Öztürk
Pandemi öncesine döndük
Havaların ısınmasıyla birlikte her ne kadar kapalı yerlerde daha az vakit geçirilmeye başlansa da kalabalık etkinlikler ve yakın temas sayısı arttı. İnsanların dikkati ve aralık anlayışı tekrar pandemi öncesine döndü. El hijyenine gösterilen hassasiyet de eskisine nazaran daha az hale geldi. Bir yıl öncesine kadar her yerde dezenfektan ve maske bulunuyorken şu anda toplu taşımalarda, bina girişlerinde, lokanta üzere toplumsal alanlarda dezenfektan ve uzaklık kuralları bulunmamaktadır. Bu nedenlerden ötürü da Covid maalesef geri döndü.
Kronik hastalığı olanlar nelere dikkat etmeli?
Son vakitlerde Covid-19 enfeksiyonu ağır geçirilmese de bilhassa kronik hastalığı olanlar şu kurallara dikkat etmeli. Maske kullanmayı alışkanlık haline getirmeli. Aşılarını ihmal etmemeli. Daima kullandıkları ilaçları tertipli almalı. Sağlıklı beslenmeye ihtimam göstermeli. Âlâ ve kâfi uyumalı. Kapalı ve kalabalık yerlerden uzak durmalı. Hekim denetimlerini aksatmamalı.
Hangi problemlere yol açabilir?
Covid, ağır belirti vermeden geçirilse de uzun vadede akciğerde ek meselelere neden olabilir. Bilhassa alerjik reaksiyonlarda artış ve kalp zarı iltihabı üzere meseleler görülmektedir. Covid şu sıralar akciğerde bakteriyel zatürreyi kolaylaştırmaktır ve gripten, nezleden çok daha fazla oranda bronşit ve zatürre yapmaktadır. Bunun yanında çok bilinmeyen çok hassas zatürreler, çok hassas astım gibisi hastalıklar üzere birtakım sıkıntılara da yol açmaktadır. Bu problemlere yakalanma riskini artırmaktadır.
Bu defa kuru öksürükle belirti gösteriyor
Son vakitlerde grip, nezle şikâyetleri olan ateş, öksürük, boğaz ağrısı, kas ağrısı, halsizlik şikâyetlerinin hepsi yahut birkaçıyla gelen hastaların çoğunluğunun Covid PCR testleri müspet çıkıyor. Genel olarak da şikâyetler Delta ve Omicron varyantlarındaki üzere boğaz ağrısı, burun akıntısı, burun tıkanıklığı ve halsizlik oluyor. Ancak bu sefer öne çıkan bilhassa uzun süren öksürük şikâyetidir. En az üç hafta devam eden bu öksürük şikâyeti ekseriyetle kuru öksürük halindedir. Mevcut öksürük ve nefes darlıkları klasik grip ilaçları ile düzelmemektedir. Bunları düzeltmek için kortizonlu bronş açıcı ilaçlar kullanmak gerekir.
Ne vakit aşı yaptırılmalı?
Covid-19 aşısı son vakitlerde neredeyse hiç yaptırılmamaktadır. Bundan sonra en ideali; tıpkı grip aşılarında olduğu üzere sonbaharda, bilhassa Eylül-Ekim ayında tek doz, her sene yenilenmiş Covid aşılarını yaptırmak olacaktır. Grip mevsimi başlamadan tek doz aşı yapılması Covid’den korunma yolu olarak görülmektedir. Böylelikle Covid olma ve ağır Covid geçirme riski azalacaktır.
Aşılı olmak avantaj sağladı
Eski salgınlara nazaran hastaneye yatma ve ağır bakım muhtaçlığı olan hasta sayısı çok az görülmektedir. Bu demek oluyor ki, ağır Covid geçirenler daha az. Bunun en kıymetli sebebi birden fazla kişinin aşılı olması yahut hastalığı geçirmiş olmasıdır. Fakat aşısız olanlarda aşılı olanlara nazaran ağır hastalık geçirme oranları çok yüksektir.
Nasıl korunabiliriz?
Covid ve öteki bulaşıcı hastalıklarla yaşamayı öğrenmek ve hayat halini buna uygun hale getirmek gerekir. Covid pandemisi gibi öbür salgınlardan korunmanın en uygun yolu bu şuurda kalmaktır. Hasebiyle şu noktalara dikkat edin. Kapalı alanlarda tekrar maske kullanın. Toplu taşımalarda da maske takın ve mümkün olduğunca az kalabalık araçları tercih edin. Toplu taşıma kullanırken veya dışarıda vakit geçirirken yanınızda küçük dezenfektan ve dezenfektan mendiller bulundurun. Çok kişinin dokunduğu yüzeylerle temas ettiğinizde dezenfektan kullanın. Ellerinizi mümkün olduğunca sık ve uzun müddet sabunla yıkayın. Hasta olduğunu bildiğiniz insanlardan bir süre uzak durun. Onlarla geniş ve açık alanlarda mesafeli şekilde görüşün.
Kaynak: Sözcü