İstanbul’un turistik merkezlerinden Kapalıçarşı’da İstanbul Valiliği, Fatih Belediyesi ve Kapalıçarşı İdare Heyeti uyumuyla devam eden onarımda sona gelindi.
Yaklaşık 4 binden fazla dükkanın bulunduğu 562 yıllık tarihi yapıda; altyapı, tesisat, yer ve ana duvarlarda gerçekleştirilen süreçlerin büyük bir kısmı hazır hale getirildi. Onarım yetkilileri, 27 bin metrekarelik tavan ve belli duvarlarda 19.yüzyıla ilişkin gravürler baz alınarak yapılan kalem personelliği süslemelerinin yüzde 95 oranında sona erdiğini belirtti.
Yapıda muhtemel İstanbul sarsıntısına karşı güçlendirme çalışmaları da gerçekleştirildi. Bu kapsamda evvelki onarım süreçlerine ilişkin, yepyeni duvar yapısını örten çimento gereçler temizlenerek, yapının bilhassa çatlak bulunan belli noktalarına solüsyonlarla dolgu yapıldığı öğrenildi.
Kapalıçarşı’nın kemer ve duvarları ortasında bulunan destekleyici gergi demirlerinin de alüminyum ve çelik materyaller ile yenilendiği, paslanmaya karşı temizlendiği, gereken noktalara eklemeler yapılarak onarıldığı bildirildi. Fatih Belediyesi Bilim Heyeti Üyesi Yüksek Mimar İhsan Sarı onarım ve güçlendirme çalışmaları hakkında bilgi verdi.
” YÜZDE 95’İ BİTTİ “
Restorasyon programının birinci kademesinde yapının statik durumunun değerlendirildiğini belirten Sarı, “Bununla ilgili birtakım yerlerde önemli ıstıraplar vardı. Onunla ilgili teknik müdahalelerde bulunuldu. Yani tabana alüminyum kazıklar çakmak üzere birtakım ayrıntılar, uygulamalar yapıldı bu anıt yapıta. Kapalıçarşı biliyorsunuz bugün itibariyle 562 yaşında olan bir eser. Çok önemli ezalar yaşamış vakit içinde. Sarsıntılar görmüş. En son 1894 zelzelesinde Kapalıçarşı önemli bir yıkıma uğruyor. Sonrasında, içinde 50 tane han olan Kapalı Çarşı’nın içi küçültülerek yaklaşık 18-20 hanı içinde barındıran bir Kapalı Çarşı halinde tekrar ihya ediliyor.
En sonunda 80’li yıllarda Kapalıçarşı’nın içi neredeyse 27 bin metrekare tavan yüzeyi sıvanarak tezyinat (süsleme) yapılmış. Bunların tabi elimizdeki dokümanlar doğrultusunda tamamı değiştirildi. 19 yüzyıl fotoğrafları dikkate alınarak tekrar yapıldı. 17 bin metrekare altyapı yani sokak dokusu da Mersin’in Mut ilçesinden çıkarılmış taşlarla tekrar döşendi ve ihya edilmiş oldu. Tabi bu sırada anıt yapıtta yüzde 95 mertebesinde şu anda bitme evresinde, çok az bir yer kaldı.” dedi.
“DEPREME GÜÇLÜ DİYEMEYİZ “
“Deprem malum günümüzün konusu; yapıyı zelzeleye güçlü hale getirebilmek için PTT dediğimiz bölge civarındaki üç sokakta çalışmalar devam etmekte” sözlerini kullanan Sarı, “Kapalıçarşı’nın tabi tarihi bir kimliği var. Siz bu üzere anıt yapıtları ‘ Yüzde 100 zelzeleye sağlam hale getirdim’ diyemezsiniz. Yaparsanız birçok mimari yapısını bozmak zorunda kalırsınız. Yani konsolidasyon (sağlamlaştırma) emelli ek bir yığın ayrıntı lazım.
Tarihten biliyoruz ki İstanbul sarsıntısı İstanbul’un çabucak altında değil, yaklaşık 20-30 kilometre güneyinde Marmara Denizi’nde olacak, bu bizim için bir fırsat, bir talih olabilir. Buranın elimizdeki bilgiler doğrultusunda mümkün İstanbul zelzelesini karşılayacağını kıymetlendiriyoruz. O tarafta müdahaleler yapıldı. Doğal ‘ Yüzde 100 burası kesin zelzeleye sağlamdır ‘, dememiz mümkün değil. O vakit anıt yapıtta çok daha farklı takviyeler yapmamız, mimarisini bozmamız lazımdı. Onu da yapamayacağımız için asgarî müdahaleyle azamî randıman alma formunda bir çalışma yapıldı. Sarsıntı tarafında bunu söyleyebiliriz. Kimi sütun bulunan noktalarının tabanına baktık. Bilhassa Cevahir Bedesteni’nin etrafındaki caddelerde birtakım tedirginlikler gördük. Onların yerlerine destek gayesiyle müdahale edildi.
Zeminde sıvılaşma vardı, yumuşak bir taban. Bu bölge tabi çok eski bir yerleşim bölgesi, daima dolgu taban. Dolgu taban üzerine yapıldığı için biz o yeri biraz daha sertleştirdik. Yani eski tabirle pekleştirildi, o halde müdahaleler yapıldı. Kimi gergi demirlerinin vakit içinde kesildiğini gördük. Bunlar şayet yapıda statiğe müdahale ve tedirginlik yaratmışsa biz o kesilmiş gergi demirlerine de müdahale ettik. Yaratmadığını değerlendirdiğimiz noktalarda hiçbir şey yapmadık” halinde konuştu. (DHA)
Kaynak: Sözcü