NASA, Ay’ın güney kutbuna gidecek ilk aracı hazırlıyor

NASA, çeşitli teknikler kullanarak gök cisimlerine başarılı bir şekilde keşif araçları indirdi. Pathfinder keşif aracı 1997’de Mars’a bir hava yastığı kümesi içinde inerken, Perseverance Mars keşif aracı ise uzay aracına bağlı kablolarla yüzeye indirildi. Ancak NASA, Ay’ın güney kutbuna yönelik ilk keşif görevinde daha geleneksel bir teknik kullanacak: İki adet rampa.

VIPER, Ay’ın bilinmeyen bölgesine gidecek

Volatiles Investigating Polar Exploration Rover’ın kısaltması olan VIPER, 2024‘ünsonlarında Ay’a vardığında yüzeye bir rampa aracılığıyla inecek. NASA’nın VIPER program yöneticisi Daniel Andrews, “Hepimiz rampalarla nasıl çalışacağımızı biliyoruz ve sadece içinde bulunacağımız ortam için bunu optimize etmemiz gerekiyor” diyor. NASA tarafından paylaşılan görüntülerde bir VIPER test aracının ajansın Ames Araştırma Merkezi’nde iniş için halihazırda test edildiği görülüyor.

Mühendislik ekibi, VIPER’ın iniş yapacağı arazinin (devasa Nobile Krateri’nin kenarı) çok engebeli olması nedeniyle rampaların aşırı açılardaki indirme kapasitesini test ediyor. Her bir tekerlek için rampalar arasındaki yükseklik farkları ve VIPER’in ineceği iniş platformundan ölçülen diklik, yapılan testler kapsamında değiştirilerek değerlendiriliyor. Bu testlerde her türlü senaryonun göz önüne alınması gerekiyor ki, en kötü durumda bile görevin başarılı bir şekilde ilerlemesi sağlanabilsin.

Ay’ın güney kutbunda su bulunuyor

NASA ayrıca iniş aracının iki tarafında da rampalar bulunduracak. Eğer bir taraf uygun değilse veya bir taraf diğerine göre biraz daha uygunsa o yöne doğru VIPER’ın iniş yapması sağlanacak. VIPER, 2009 yılında Ay’ın güney kutbunda su buzunun varlığını doğrulayan NASA’nın Lunar Crater Observation and Sensing Satellite ya da LCROSS görevinin “bilimsel halefi” olarak anılıyor.

LCROSS görevinde de çalışmış olan Andrews, yapılan keşfin ardından NASA dahil olmak üzere diğer uzay ajanslarının Ay’a doğru adeta bir hücum başlattığının altını çizdi. Eğer bol miktarda buz varsa, NASA’nın Artemis ay programının bir parçası olarak 2020’lerin sonlarında inşa etmeyi planladığı gibi, Ay habitatlarında bu buzlar roketlerde ve su temini için kullanılabilir. VIPER keşif aracı ise bu gezilmemiş bölgeyi daha detaylı bir şekilde inceleyecek.

VIPER, görevi kapsamında Ay yüzeyinin altında sondaj yapmak ve dik, gölgeli bölgeleri keşfetmek gibi faaliyetleri gerçekleştirilecek. NASA Ames ve Astrobotic tarafından geliştirilen VIPER, Mars gezginlerinden farklı olarak dört tekerleği olan kare şeklinde golf arabası boyutlarında bir araç. Bu arada VIPER’ın tüm tekerlekleri de birbirinden bağımsız çalışabiliyor. Bu sayede asılı kalma veya gömülme gibi sorunların aşılması sağlanacak. VIPER aracının yapacağı keşifler Ay’daki insan faaliyetleri için oldukça kritik olacak.

Kaynak: Donanimhaber