Sağlık Bilimleri Üniversitesi Dr. Suat Seren Göğüs Hastalıkları ve Cerrahisi Eğitim Araştırma Hastanesi Göğüs Hastalıkları Uzmanı ve Türk Akciğer Kanseri Derneği Genel Sekreteri Prof. Dr. Berna Kömürcüoğlu, Kahramanmaraş merkezli 11 ili etkileyen sarsıntıların akabinde yıkım yapılan bölgelerde bilhassa asbestin çok değerli bir kirletici olduğunu söz etti.
Prof. Dr. Kömürcüoğlu, çevresel asbestin Türkiye’de çok uzun yıllardır bulunduğunu söyleyerek Diyarbakır Çermik ve Kütahya üzere bölgelerde bu kirleticilerin denetim altına alındığını söz etti.
Endüstriyel asbestin ise dünyada 2000 yılından itibaren yasaklandığını kaydeden Prof. Dr. Kömürcüoğlu, Türkiye’de 2010 yılına kadar izolasyon materyali olarak su borularının kimilerinde kullanıldığını lisana getirdi.
Depremin akabinde 11 farklı vilayette çok fazla binanın yıkıldığını ve çok önemli ölçüdeki asbestin ortaya çıktığını belirten Prof. Dr. Kömürcüoğlu, “Asbest tabiatta kendi kendine yok olmuyor. Yıkımların sulama yapılarak gerçekleştirilmesi ve tozutulmaması öneriliyor lakin asbestin toprağa çökeldikten sonra tekrar havaya karışması mümkün. Yıkımın fazla olduğu bölgelerde havaya da çok fazla karıştı” tabirlerini kullandı.
‘ÜZERİ KAPATILARAK HAVAYA KARIŞMASININ ÖNLENMESİ LAZIM’
Yüksek ölçüde asbestin açığa çıktığı bölgede, atıkların depolanması konusunda dikkat edilmesi gereken kimi ögeler olduğunu belirten Prof. Dr. Kömürcüoğlu, “Toplumun yaşadığı kalabalık alanların dış taraflarına depolanma sağlanmalı. Zira bu asbest kaybolmayacak ve yüzlerce yıl bu bölgede kalabilir. Bunu çevresel asbestten biliyoruz. Çabucak hastalık yaratmıyor. Akciğerlerde kalıp birikerek 10- 20 yıl sonra başta akciğer kanseri, mezotelyoma hastalığı olmak üzere mide kanseri ya da akciğerde doku kalınlaşması, fibröz üzere hastalıklara sebep olabiliyor. Bu atıkların çok uygun bir formda kentin dışındaki alanlarda biriktirilerek mümkün olduğu kadar üzeri kapatılarak havaya karışmasının önlenmesi lazım. Tahminen çok akut bir tesir ve çabucak bir hastalık yaratmayacak fakat geniş bir alanı kapladığı için 20 sene sonra bu bölgelerde yaşayan şahıslarda kanserde artış riskine neden olabilir” dedi.
‘GEÇ KALMADAN TEDBİRLER HAYATA GEÇİRİLMELİ’
2010 yılından sonra Türkiye’de inşaatlarda asbest kullanımının yasaklandığını kaydeden Prof. Dr. Kömürcüoğlu, mezotelyoma çalışma kümesi olarak çevresel asbest maruziyetine karşı bir proje yaptıklarını tabir etti. Gemi söküm tesislerinin de asbest konusunda büyük risk oluşturduğuna değinen Prof. Dr. Kömürcüoğlu, şunları dedi:
“Türkiye’de asbest açısından riskli alanları tespit ettik. Buradaki köylerin taşınması, alanların izole edilmesine yönelik çalışmalar yapıldı. Lakin zelzeleyle akut bir olay meydana geldi. Vilayetlerde eski binaların yıkılmasıyla yeni riskler oluştu. Tedbirler alınıyor ancak alan geniş. Bu yüzden geç kalmadan tedbirlerin hayata geçirilmesi lazım. Esasen bakanlık yapılması gerekenlerle ilgili planlama yapıyor. Mezotelyomanın nedeni asbest ve eriyonik dediğimiz liflerdir. Akciğer kanserinin nedenlerinin içinde sigara, toz hastalıkları, radon gazı ve radyasyon var fakat mezotelyomanın birinci nedeni asbesttir.” (DHA)
Kaynak: Sözcü