NKÜ Tıp Fakültesi Halk Sıhhati Anabilim Kolu Lideri Prof. Dr. Gamze Varol, Türkiye’de ve dünyada hava kirliliğinin artığını ve bunun birçok hastalığı da beraberinde getirdiğini söyledi.
Dünya Sıhhat Örgütü’nün datalarına nazaran; dünya nüfusunun yüzde 90’ından fazlasının kirli hava soluğunu belirten Varol, bu noktada kendisinin de ortalarında olduğu, doktor ve etraf uzmanlarının içinde bulunduğu oluşumun, 2022 için hava kirliliğinde kara raporu hazırladığını söyledi.
Raporda, Türkiye’de Dünya Sıhhat Örgütü limit kıymetlerine uyan yalnızca Hakkari’nin bulunduğunu belirten Prof. Dr. Varol, “Hakkari dışında ülkemiz de Dünya Sıhhat Örgütü kılavuz kıymetlerine uyan bu limitlerin altında diğer ömür alanı yok. Ülkemiz için baktığımızda aslında hava kirliliği büyük bir sorun. Biz biliyoruz ki açıklanan rapora nazaran, ülkemizde geçtiğimiz yıl hava kirliliği kaynaklı sıhhat problemleri nedeniyle yaklaşık 42 bin kişi hayatını yitirdi. Bu sıkıntıların içerisinde akciğer kanseri var, hava yolu enfeksiyonları, kronik hava yolları hastalıkları var, kalp damar sistemi sirkülasyon yolu hastalıkları var. Bunlarla ilişkili hastalıkların yanında hayat kalitesini etkiliyor hava kirliliği” dedi.
Prof. Dr. Varol, ülkede ölümlere neden olan risklerin tanımlandığını söz ederek, “Uyku sistemini bozuyor, depresyona neden oluyor. Yeni açıklamalar bu istikamette. Hatta şöyle çalışmalarda var; 2009 ve 2019 yıllarında Türkiye’de mevte neden olan riskler tanımlanmış. Mesela hava kirliliği bunlara neden olan birinci 5 hastalık ortasında yer alıyor ve bu çok kıymetli. Onun üstünde mesela tümörler, deveran sistemi hastalıkları, kronik akciğer hastalıklarının hepsi var. Hasebiyle ülkemizde hava kirliliği hem ömür kalitesini etkileyen, başta kanserler olmak üzere, sıhhatimizi bu tarafta etkileyen risklerin içinde yer alıyor” diye konuştu.
‘KÖMÜR KULLANIMINA SON VERMEK LAZIM’
Kömür kullanımı ile ilgili de konuşan Prof. Dr. Varol, şunları söyledi:
“Aslında bu hava kirliliğinin nedeni kömür kullanımı, büyük ölçüde ısınma hedefli, güç temini etmek hedefli ya da araçlar kaynaklı. Bir an evvel fosil atıklardan kurtulmak, kömür kullanımından bilhassa vazgeçmek lazım. Tüm Türkiye için yaklaşık 42 bin kişi hava kirliliği kaynaklı hastalıklardan öldü dedik. Lakin büyükşehirlerde İstanbul’da 5 bin vefata denk geliyor.
Ankara’da, İzmir üzere vilayetlerde de bu türlü. Ankara’da örneğin yaklaşık 3 bin kişi hava kirliliğine bağlı hastalıklar nedeniyle hayatını yitiriyor, bunlar çok kıymetli sayılar hakikaten. Bu türlü olunca bunlar önlenebilir vefatlar de olabiliyor.
Eğer biz kömürden vazgeçersek hem vefatları engellemiş oluyoruz hem erken yaşta, genç yaşta; hem de kronik hastalıklar, akciğer hastalıkları, sirkülasyon yolu hastalıkları, felç ya da hamile bayanları etkilediği için düşük doğum tartılı bebekler, bebek ölümlerinin engellenmesi üzere de hayat kalitemizi bozan hastanelerimize yük olan sıhhat sıkıntılarından da kurtulmuş oluyoruz. Fuel oil, mazot, ısınma maksatlı araç kullanımı bunların hepsi epey hava kirliliğine neden olan uygulamalar.”
Kahramanmaraş merkezli 6 Şubat’ta meydana gelen ve 11 ili etkileyen zelzelenin akabinde afet bölgesinde hava kirliliğinin arttığını söyleyen Prof. Dr. Varol, “Depremzedelerin ısınmak gayeli çadırlarında ve konteynerlerinde yaktıkları çok sayıda odun kömür ve içeriğini bilmediğimiz plastik ve ağaç var. Bunlar da hava kirliliğini artırmış durumda bölgede. Tabi sarsıntıda yıkılan ve denetimli yıkılan binaların molozlarından çıkan toz, duman partiküller bölgedeki hava kirliliğini artırmış durumda. Yalnızca kömür değil tabi ki” dedi. (DHA)
Kaynak: Sözcü