Asgari fiyatta milyonlar kişinin yeni yılda alacağı artırımı belirleyecek görüşmelerin birincisi bugün gerçekleştirilecek. İkinci toplantısı ise 14 Aralık’ta yapılacak. En geç yılın son haftasında ise 2023 minimum fiyatının netleşmesi bekleniyor.
ASGARİ FİYAT TOPLANTISI NE VAKİT?
Asgari Fiyat Tespit Komitesi önümüzdeki yıl geçerli olacak fiyatın belirlenmesi için birinci resmi toplantısı 7 Aralık çarşamba günü saat 14.00’da gerçekleştirecek.
Komisyon iştirakçileri üçüncü toplantı prestijiyle oy birliği ile minimum fiyatın belirlemeyi hedeflediklerini belirtirken ikinci toplantısı 14 Aralık’ta yapılacak.
Üçüncü toplantıda, yani en geç yılın son haftasında 2023 yılında gerçekleşecek taban fiyatın netleşmesi bekleniyor.
Asgari fiyatı, yasa gereği emekçi, patron ve devlet temsilcilerinden oluşan Minimum Fiyat Tespit Kurulu belirliyor.
İşveren tarafını Türkiye Patron Sendikaları Konfederasyonu (TİSK), emekçi tarafını ise en fazla üyeye sahip konfederasyon olduğu için Türkiye Personel Sendikaları Konfederasyonu (Türk-İş) hükümeti ise Çalışma Bakanı Vedat Alım temsil ediyor.
ASGARİ FİYAT NE KADAR OLACAK?
Türk-İş Lideri Ergün Atalay, minimum fiyatta kırmızı çizgilerinin 7 bin 785 TL olduğunu söyledi.
Henüz öteki iştirakçiler bir sayı telafuz etmedi fakat piyasalar Hazine’nin 2023 için vazgeçeceği geliri ve İşsizlik ve Sigorta Fonu’nun mümkün katkısını anlamak için müzakere sürecini izleyecekler.
SÖZCÜ’den Erdoğan Süzer’in haberine nazaran, Türk-İş cephesinde 8 bin liranın üzerindeki bir sayı için güç toplanıyor.
SÖZCÜ’ye konuşan bir sendika lideri, “Aylardır o denli sayılar uçuşuyor ki, personel 8 bin lirayı aldı cebine koydu. Artık bunun üzerine ne alınabilir diye bekliyor” demişti.
İşveren cephesinde de somut sayı lisana getirilmemekle birlikte ‘enflasyon+10 puan’ üzere bir orana sıcak bakılıyor.
AÇLIK HUDUDU KASIM AYINDA 7 BİN 786 TL’YE YÜKSELDİ
Öte yandan, Türk-İş bilgilerine nazaran, dört kişilik bir ailenin aylık besin harcamalarını kapsayan açlık sonu ekimde 7 bin 425 TL iken, kasımda 7 bin 786 TL’ye çıktı.
Açlık sonu böylelikle, mevcut taban fiyatın 2 bin 286 TL üzerine çıkmış oldu.
Kira, fatura, eğitim, giysi, ulaşım üzere tüm masraflarını kapsayan yoksulluk sonu ise ekimde 24 bin 185 TL iken kasımda 25 bin 365 TL’ye yükseldi.
Bekâr bir çalışanın aylık yaşama maliyeti ise 9 bin 705 TL’den 10 bin 170 TL’ye çıktı.
Emekçiler, bu sayıların göz önüne alınarak minimum fiyatın belirlenmesini talep ediyor.
NASIL BELİRLENİYOR ?
Asgari fiyatı, yasa gereği personel, patron ve hükümetten beşer temsilci olmak üzere 15 şahıstan oluşan Minimum Fiyat Tespit Kurulu belirliyor. Kurul, yeni minimum fiyatı belirleme çalışmaları kapsamında teamül üzerine aralık ayında dört kere toplanıyor.
Bakanlığın belirlediği üyelerden birinin başkanlık ettiği komite, en az 10 üyenin iştirakiyle toplanıp oy çokluğuyla karar veriyor. Oyların eşitliği halinde liderin bulunduğu tarafın çoğunluğu sağladığı kabul ediliyor.
Asgari fiyat, bir emekçi için aylık brüt 6 bin 471 lira, vergiler ve kesintiler düştüğünde net 5 bin 500 lira 35 kuruş olarak uygulanıyor. Minimum fiyatın patrona toplam maliyeti, bir personel için 7 bin 603 lira 43 kuruş. Bunun 6 bin 471 lirası brüt taban fiyat, 1003 lira 1 kuruşunu toplumsal güvenlik primi, 129 lira 42 kuruşunu patron işsizlik sigorta fonu oluşturuyor. (AA)
GENİŞ BİR BÖLÜMÜ İLGİLENDİRİYOR
Asgari fiyat sırf minimum fiyat alanları ilgilendirmiyor. Öncelik taban fiyattan daha az bir fiyat ödenemeyeceğinden ötürü tüm çalışanlar az ya da çok taban fiyattan etkileniyor.
Bunun yanı sıra, işsizlik maaşı bağlananlar, 65 yaş aylığı alanlar, rastgele bir işte çalışmadıkları için Genel Sıhhat Sigortası GSS) primini kendi ödeyenler, isteğe bağlı sigortalılar, erken emekli olmak için borçlanma yapmak isteyenler, toplumsal güvenlik primi ödeyen patronlar ve Bağ-Kur’lular ile ferdî emeklilik sistemine (BES) para yatıranlar yeni belirlenecek minimum fiyattan direkt etkileniyor.