İstanbul’da binaların yapısal zelzele riski durumlarına dair ikazlar yapılıyor. Uzmanlar yapıların kolon ve kiriş üzere taşıyıcı sistemlerine yasadışı halde gerçekleştirilen müdahaleler ve binalarda potansiyel çökme riskini artıran tadilatlara karşı ihtarda bulundu.
“DOĞALGAZ, ELEKTRİK, SU TESİSATLARI GEÇİRİLİRKEN BU ELEMANLAR KIRILABİLMEKTE”
İstanbul Teknik Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Kısmı Öğretim Vazifelisi Prof. Dr. Ercan Yüksel ise, Kiriş ve kolonlar betonarme taşıyıcı sistemler düşünüldüğünde yapımızın en kıymetli ana taşıyıcı elemanlarıdır. Bu elemanlar birbirleriyle birleşerek çerçeve ismini verdiğimiz taşıyıcı sistemleri meydana getirirler. Kirişlere yahut kolonlara rastgele bir sebepten ötürü müdahale edildiğinde yapısal bütünlük bozulur. Bu sebepten ötürü bu manada bir revizyonun binanın servis ömrü içerisinde yapılması katiyen tehlikelidir.
Böyle bir değişikliğe zorunlu olarak gereksinim var ise de bu bilginin binanın statik projelerinin müellifi olan mühendisle paylaşılması ve onun nezaretinde bu türlü bir revizyon gerekliliği olduğunda kıymetlendirme yapılması gerekmektedir. Çok sefer doğal gaz, elektrik, su, tesisat üzere ünitelerin betonarme elemanların etrafından geçmesi durumu kelam konusu olduğunda bu elemanlar denetimsiz ve bilinçsiz bir formda kırılabiliyor.
En çok muhtaçlığımız olan bölgelerdeki kesit zayıflatıldığı için de bırakın sarsıntısı, kolonların kesilmesi yahut kaldırılması, düşey yükler altında bile tehlikeli durum oluşturmaktadır. Binalar kolon kesilmesiyle çökebilir, bina üzerinde yer alan bütün kolon ve kiriş elemanlarının kendine özel vazifeleri bulunmaktadır, bunları kaldırıp yerine farklı daha küçük yahut farklı gereçten yapılmış eleman koymak yapısal sürekliliği bozar; bu inşaat mühendisliğinde kabul edilemeyecek bir hatadır” dedi.
Prof.Dr.Ercan Yüksel
“BASİT BİR MÜŞAHEDE TESPİT İÇİN KULLANILABİLİR”
‘Giriş katlar genelde ticarethane olarak kullanıldığında orta bölme duvarlarının bulunmadığı büyük yerlere muhtaçlık olabiliyor.’ Sözlerini kullanan Yüksel, “Bunun yanında bilinçsiz bir biçimde kimi elemanların ebatları küçültülebilir. Kolon elemanlarının ebatları küçültülebilir veyahut da kesilebilir.
Bununla ilgili çok sayıda şikayet geliyor, biz de duyuyoruz. Bu manada bilhassa bina sakinlerinin kendi dairelerinde yahut katlarında var olan kolonların alt katta devam edip, etmediği ile ilgili yapacakları kolay bir müşahede, bu türlü bir sürecin yapılması noktasında tespit için kullanılabilir” diye konuştu.
“MÜHENDİS NEZARETİNDE BU YANILGIDAN DÖNÜLEBİLİR”
Yüksel, “Daha evvel taşıyıcı sistemine ziyan verilmiş binaların onarılabileceğini belirten Yüksel, Bununla ilgili olarak değişik tamir ve güçlendirme metotları bulunmakta. Farklı materyaller kullanılarak bunun yapılması mümkün olabilmekte lakin bu süreç için de tekrar binanın statik projelerinin müellifi olan mühendisle temasa geçilmesi ve yapılan bu kusurdan nasıl dönüleceğinin, onun nezaretinde gerçekleştirilmesi gerekiyor” Tabirlerini kullandı.
“BÜYÜK VİTRİN MUHTAÇLIĞI OLAN İŞLETMELERİN DENETLENMESİ GEREKİYOR”
TMMOB İnşaat Mühendisleri Odası İstanbul Şube Lideri Fusun Sümer, “Şimdi bilhassa ana caddelerde binaların, konutların alt katlarının, ticari işletmelere verildiği ve kullanıldığını gözlemliyoruz. Bu ticari işletmeler, binalara yapılmaması gereken bir tadilat, müdahale yaptığı vakit, örneğin; taşıyıcı elemanları sağlam bir binada dahi ‘dolgu duvarlarını kaldırıp bir vitrin oluşturayım’ dediklerinde ve bunlar kaldırıldığında boşluk oluşmasıyla, binalarda bir zafiyet kelam konusu oluyor.
Dolgu duvarların dahi kolon ve kirişlere katkısı var. Bu tip durumların sarsıntı anında olumsuz tesiri oluyor. Yalnızca bununla da kalınmıyor, duvarların kaldırılması ve gibisi uygulamalar; bazen kolonların tıraşlandığını, hatta söylemek istemiyorum fakat kesildiğini bile söylüyorlar. Münasebetiyle bu çeşit taşıyıcı sisteme müdahaleler nedeniyle bilhassa alt katlarında, taban katlarında ticari işletme olan binalarda taban katın göçmesi ve üzerine adeta makus bir benzetme olacak tahminen lakin sandviç üzere bütün katların düşmesi bir tesadüf değil. Büyük vitrin muhtaçlığı olan her türlü ticari işletmede bu cins bir süreç olup olmadığının denetlenmesi gerekiyor. Denetimi gerekiyor.
Vakaların, çok ağır cezalandırılmasıyla tahminen bu işi yapanların hamaseti birazcık önlenebilir. Yeniden söylüyorum altında ticari işletme olan apartmanların bu biçimde enkaz hale gelmesi bir tesadüf değil, araştırılsın. Tahminen de konutların altında ticari işletmelere müsaade verilmemesi gerekir. Aslında iskan evrakı verildikten sonra vatandaşa burada inançla oturabilirsiniz denmiş oluyor lakin bu sonraki müdahaleler için de tahminen maddede bir denetim olması gerekiyor, makul dönemlerde. Nasıl ki binalarımızda asansörlerimizin aylık bakımları yapılıyor; şu an mevcut mevzuatta bu yok ancak her şeyi gerçek yapılmış binalar da dahil taşıyıcı sisteme yapılabilecek, kolonlara kirişlere gerçekleştirilen müdahaleleri denetlemek için bir kontrol sistemi kurulmasında yarar var. Her şeyden evvel bilinmesi gerekir ki, taşıyıcı sistemlere müdahale suçtur” sözlerini kullandı. (DHA)