Küresel iklim değişikliğine bağlı kuraklık nedeniyle 3 bin 712 kilometrekarelik alanıyla dünyanın en büyük sodalı gölü, Türkiye’nin ise en büyük gölü olma özelliğine sahip Van Gölü, küçülmeye devam ediyor. En besbelli çekilme ise su derinliğinin öteki kıyılara oranla daha az olduğu Erciş ilçesinin kıyılarında gözleniyor.
Daha evvel göl suları altında olan yüzlerce dönüm alan gün yüzüne çıkarken, yaban kuşların konaklama alanları olan birçok sazlık da kurudu. İlçenin girişindeki Kıyı Kent Mahallesi’nde daha evvel su altında olan ve dalış turizmi için büyük değer taşıyan mikrobiyalitler de göl suyunun çekilmesiyle birlikte artık görünür hale geldi.
“VAN GÖLÜ 1650 METRE YUKARIDA”
Van YYÜ Su Eserleri Fakültesi Dr. Öğretim Üyesi Mustafa Akkuş. Çekilmeyle birlikte gölün kalbindeki sırlardan birine şahitlik etmeye başladıklarını söyledi. Van Gölü’ndeki ekstrem su kalitesinin, mikrobiyalit denilen özel yapıların oluşmasına sebebiyet verdiğini anlatan Akkuş, şunları söyledi:
“Göl tabanındaki çatlaklardan, kalsiyumca güçlü tatlı sularla, göl suyundaki soda ve karbonat birleşip çökelmeye başlıyor ve buradaki siyanobakteriler faaliyetiyle bir arada mikrobiyalit denilen yapılar ortaya çıkıyor. Van Gölü 1650 metre üstte. Yani geçmiş uygarlıklar Van Gölü’nü gördüğü vakit daima deniz olarak kabul etmişler.
Çünkü biz göl dediğimiz vakit kıyısında durup dört bir yanını görebileceğimiz bir su kütlesi hayal ederiz. Fakat Van Gölü Marmara Denizi’nin üçte biri büyüklüğünde, devasa bir su kütlesi.
Geçmiş uygarlıklar ve günümüzdeki beşerler Van Gölü’nün kalbinde her vakit bir sır barındırdığına inanmışlar. Bu sır kimi vakit develer yükü altın olmuş, kimi vakit Van Gölü canavarı olarak ortaya çıkmış. Lakin bugünlerde Van Gölü’nün çekilmesiyle bir arada Van Gölü’nün kalbindeki sırlardan birine şahitlik ediyoruz.”
“NORMALDE GÖRMEK MÜMKÜN DEĞİL”
Çok uzun yıllar sonucunda mikrobiyalitlerin oluştuğunu söz eden Dr. Akkuş, şöyle konuştu:
“Her bir mikrobiyalitin oluşumu onlarca, yüzlerce yıl sürüyor. Ve Van Gölü’nün kalbinde ortaya çıkan bu mikrobiyalitler aslında bu bölgenin geçmişini, tarihini saklıyor. Mikrobiyalitleri olağanda görmemiz mümkün değil. Zira mikrobiyalitler suyun altında. Lakin Van Gölü geri çekildiği vakit adeta bağrına basmış olduğu bu gizemi bu sırrı bizlere sunuyor.
Mikrobiyalitler 30-40 metreden, 30 santimle 1 metre ortasında değişen farklı uzunluklara sahip. Şu anda bulunduğumuz yerde adeta küçücük bir kentin içerisinde geziyormuş üzere kendinizi hissediyorsunuz.
Gökdelenler, iş merkezleri üzere adeta bir kenti minyatür hale getirip burada önümüze serdik. Natürel Van Gölü, tarihi boyunca daima yükselip alçalmış. Geçmişte su altında kalan yerler bugün tarım alanı olarak kullanılmaya başlanıyor. Lakin şunu her vakit aklımızda tutmamız lazım, göl verdiğini bir gün kesinlikle geri alır.” (DHA)