Paris, İstanbul’da da reaksiyon gören kiralık e-scooter’ları yasakladı!

Fransa’nın başşehri Paris’te yaşayan halk, geçtiğimiz pazar günü kentin dört bir yanında kurulan sandıklara gitti ve e-scooter’ların geleceği için oy kullandı. Parislilerin ezici bir çoğunluğu Fransız başşehrinin sokaklarında elektrikli scooterların yasaklanması tarafında oy kullandı. E-scooter’ları yasaklayan birinci kent olan Paris, görünüşe göre İstanbul ile tıpkı temel meseleleri yaşıyor.

Paris, e-scooter’a karşı

Yapılan referandumda e-scooter’ların yasaklanmasını isteyenlerin oranı yüzde 89 olarak gerçekleşti lakin oylamaya iştirakin son derece kısıtlı olması soru işaretlerine neden oldu. Çünkü Paris seçmeninin sadece yüzde 7-8’lik bir kısmı oy kullanmaya gitti ki bu da yaklaşık 103 bin bireye denk geliyor. Paris Belediye Başkanı Anne Hidalgo’nun başlattığı referandumun sonucuna nazaran Işık Kenti’nde faaliyet göstermek üzere kontrat imzalayan Lime, Dott ve Tier‘e ilişkin toplam 15.000 e-scooter’dan oluşan filo 1 Eylül’e kadar şehir dışına çekilecek.

Hidalgo, başlangıçta kiralık paylaşımlı e-scooter’ları Paris’te memnuniyetle karşıladı ve gerekli kent düzenlemeleriyle kullanım alanları oluşturdu. Lakin paylaşımlı scooterlar, dikkatsiz sürüşten ve kaldırımlardaki karmaşadan şikayet eden pek çok kent sakininin yansısını çekti. Hidalgo Pazar günü yaptığı açıklamada scooterların çok sayıda kazaya neden olduğunu ve 10 dakikalık bir seyahatin yaklaşık 5 Avro’ya mal olması nedeniyle iş modelinin sürdürülebilir olamayacak kadar pahalı olduğunu söyledi.

Çözüm, probleme dönüştü

Hidalgo’ya nazaran kiralık e-scooter’lar başlangıçta vadettiklerini gerçekleştiremedi. Kiralık e-scooter’ların araba kullanımını azaltması bekleniyordu ancak görünüşe nazaran bu araçlar, son derece tanınan olmasına karşın araba kullanımından çok çoğunlukla yürüme yahut toplu taşıma araçlarının yerine ikame edildi. Son bilgilere nazaran e-scooter’lar insanların yüzde 7’sini arabalardan uzaklaştırabildi. İklim değişikliği konusunda acil tedbirler alan belediye liderlerinden oluşan global ağ C40‘ın kentsel planlama yöneticisi Hélène Chartier’a nazaran bu oran çok düşük. Chartier ayrıyeten e-scooter’ların başlangıçta tahlil olarak görüldüğünü lakin şimdilerde meseleye dönüştüğünü söylüyor. Chartier, bisiklet, e-bisiklet ve yürüyüşe daha çok yatırım yapılması gerektiğinin altını çiziyor.

Öte yandan dünya çapındaki kentler e-scooter’larla ilgili düzenlemeleri sıkılaştırıyor, operatör sayısını, suratı ve nereye park edebileceklerini kurallar kapsamına dahil ediyor. 2021’de Fransa’da, biri Paris’te olmak üzere scooter ile ilgili kazalarda 24 kişi öldü. Geçen yıl Paris’te e-scooter ve gibisi araçlarla 459 kaza meydana geldi ve bunların üçü ölümcül oldu. Akıllı telefon uygulamaları aracılığıyla erişilen elektrikli scooterlar, 2018’den beri Paris’te faaliyet gösteriyor, fakat anarşik dağıtımlarıyla ilgili şikayetler üzerine, 2020’de Paris, operatör sayısını üçe düşürmüştü.