Türk Silahlı Kuvvetleri’nin (TSK) hiyerarşik yapılanması temel alınarak Afet Bölge Komutanlıkları oluşturulmuş. Örneğin Ankara 4. Kolordu komutanlığı Ankara’daki Afet Bölge Komutanlığıdır. Bunun alt birlikleri, bağlı birlikleri var. Serdar Gömeç’in misyon yaptığı 1. Tugay komutanlığı, Kayseri Afet Tali Bölge Komutanlığıdır. Niğde, Nevşehir, Kırşehir, Yozgat, Sivas ve Kayseri’de doğal afetlerde bu birlik müdahale ediyor. Sarsıntı bölgesinden örnek vermek gerekirse 6. Kolordu komutanlığı Adana’daki Afet Bölge Kumandanıdır. Adana Valisi’nin ondan yardım talep etmesi gerekir. Asker, isteneni beklenmeksizin yapmaya mecbur. Bölgenin kumandanı, mülki, amir talebi olmadan kışlasından çıkamaz.
Depremin büyüklüğünü belirlemek ve gelecek birlikleri yönlendirmek TSK’nın teçhizatlı özel birliği 3 saat içerisinde pist başında olur. İnsani Yardım Tugayı Sivil-Asker İşbirliği Tabur Komutanlığı misyonunda bulunan ve geçen yıl kurmay albay rütbesiyle emekliye ayrılan Serdar Gömeç, çalışma tekniklerini şöyle anlattı:
“Alarm verilince insani yardım tugayından sayı birlikleri ve özel iskan taburunun bir kısmı, lojistik dayanak taburundan gerekli kılavuzlar derhal pist başında hazır olur. Bunlar çabucak afet bölgesine masraf ve kıymetlendirme yapar. Bir de müteakip birinci kademe kuvvetleri var. Zelzele bölgesine yakın yerdeki askeri birlikler, 6 saatte karadan intikale hazır olur.
İnsani Yardım Tugayı’nın buyruğuna Gülhane Askeri Tıp Akademisi’nden taşınabilir sahra hastanesi verilirdi. Taburda misyonlu askerlerin tamamı komando kursundan geçen, yabancı lisan bilmesi yetmiyor, en az iki yıl komando birliklerinde çalışmış olma şartı var. Bu birlik, yalnız Türkiye’de kullanılmıyor, birebir vakitte NATO’ya tahsisli birliktir. Gerekli her türlü teknolojik alete de sahipler.”
Emekli kurmay albay Serdar Gömeç, Hürmet Öztürk’ün sorularını yanıtladı.
YABANCI ÜLKEDE NASIL?
Serdar Gömeç, gelişmiş ülkelerde afetlerde askerlerin nasıl kullanıldığı konusunu da araştırmış. Gömeç, şunları anlattı:
“Her devlet, kendisinin bulunduğu kurallara nazaran afet planları yapmış. Örneğin Fransa, özel kuruluşlarını kurmuş, jandarmaya bırakmış. Ülkeler bunları yaparken makul risk tahlilleri yapmışlar. Örneğin ülkenin coğrafik pozisyonu hangi tehditlere açık olduğu tespitini yapmışlar. Zelzeleye mi, sele mi kasırgaya mı? Almanya’da kasırga olmaz lakin ABD’de olur. Yapılanmayı da buna nazaran kurmuşlar. Fransa’da kimyasal üretim yapan bir çok fabrikaları var. Hasebiyle buna yönelik yapılanma yapmışlar ve itfaiyeleri güçlendirmişler.
Depremde irtibat ve uyumların tamamını biz yaparız. Enkazdan canlı kurtarmak için müdahaleyi yapar, lojistik dayanak taburunun taşınabilir mutfakları var. Bir öğünde üç bin bireye yemek çıkarabiliyor. Günde 10 bin ekmem üretebiliyorsunuz. Taşınabilir banyonuz var. Araç üzerine bağlıyorsunuz banyo yapılıyor. Hasebiyle hijyen, ilaçlama yapılabiliyor.
Lojistik dayanak kısmının cenaze takviye kısmı var. Cenazelerin defnedilmesine, etiketlenmesine yardım ediyor. Bölge Afet Bilgi Sistemi programı var. Gelen bütün yardım materyallerinin stok denetim yazılımıdır. Son kullanma tarihine nazaran tasnifini yapar, gereksinim olan yerlere sevk edilmesi kolaylaşır. Münasebetiyle gereçler de kayıp olmaz, besin materyallerin kullanılmasında rastgele bir aksaklık çıkmaz.”
KESİNTİSİZ HABERLEŞME
Emekli Albay Serdar Gömeç, “Askerin alana çıkmasının en büyük faydası emir- komuta birliğini sağlamasıdır” dedi. Afet bölgelerindeki irtibat alt yapısının ziyan göreceği dikkate alınıp, asker uydu telefonları, telsiz sistemiyle ilişki kurar” dedi ve şunları söyledi:
“Silahlı Kuvvetler, her yerde olan bir yapı. Afet vakti haricinde afet eğitimleri, seminerleri verilmeli. Çok kısa müddet içerisinde silahlı kuvvetlerdeki insanların büyük bir kısmını Doğal Afet Yardım (DAFYAR) harekatı eğitimine tabi tutabilirsiniz. Fakat şu anda yapamazsınız. Neden? Askerlik düştü 6 aya. Kumandanının en büyük sorunlarından biri, birliğine giren, terhis olan asker sayısı. Yani her birliğe katılan, her gün terhis olan asker var. Meslek sahibi olan askerleri çok kısa eğitimlere tabi tutarak çabucak usta birliklerine gönderiyorlar. Bunların da vakitleri daima birbirinden farklı. Bub sistemin gözden geçirilip yine planlanması gerekiyor.”
SAHRA HASTANELERİ
15 Temmuz Darbe teşebbüsünden sonra 45 olan askeri hastanelerin tamamı kapatıldı. Her biri seyyar cerrahi sahra hastanesi kurabilecek durumdaydı. Gömeç bahis hakkında kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Bütün büyük ülkelerin hepsinin askeri tabipleri vardır. Siyasi iradenin, afet halinde silahlı kuvvetlerin neler yapacağı, afeti kimin yöneteceğine karar vermeli ve bunma nazaran yapılanmalı. Türk Silahlı Kuvvetleri, AFAD’ın Türkiye Afet Müdahale Planı (TAMP) tahlil ortakları ortasında bile sayılmıyor.
O, ARTIK HOLDİNG
Kızılay artık holding oldu onu konuşmaya bile değmez. Artık siz kalkıyorsunuz Kızılay’a 8 milyon dolar bağış yapıyorsunuz, bunun 7 milyon 750 bin dolarını ABD’de bir vakfa gönderilmesini sağlıyor. Kızılay’ı aracı kurum yaptılar.
İnsani Yardım Tugayında çadırımız vardı. Çadırkentleri çabucak kuruyorduk. Kızılay’la yaptığımız protokolle bir kısmını temin ediyorduk. Artık Kızılay’da çadır yok. Valla Hürmet Beyefendi nasıl anlatayım beni aşan bahisler.”