Dövizle alınan kiraların TL’ye dönmesi, ortak alan sarfiyatlarında yapılan düzenlemeler üzere regülasyonlarla pahasının kıymetli bir kısmını yitiren AVM’ler sermaye eritti. Toplam 13 milyar dolarlık banka borçlarının yüzde 74’ünün vadesinin 2022-2024 devrinde geleceğine dikkat çekilen AVM’lerin, borçlar nedeniyle özkaynaklarının yüzde 25’ini bitirdiği belirtildi. Yasal düzenlemeler nedeniyle yabancı yatırımcı açısından kan kaybeden kesim, “Artık regülasyonlar bitsin” iletisini da verdi. Bu yıl 13’üncüsü düzenlenen Alışveriş İktisadı Tepesi’nde konuşan Ernst and Young Türkiye Yönetici Ortağı Cengiz Göğebakan, kesimin kur ve faiz tesiri ile finansman masraflarının toplam gelirlerinin 3.4 katına ulaştığını kaydetti. Borçların yüzde 74’ünün 2024’e kadar vadesinin geleceğini ve burada bir vade sıkışması olduğunu kaydeden Göğebakan, “AVM’ler, ekonomik ömrü çok uzun yapılar. Kredi vadelerini 5-6 yıla sıkıştırıp nakit akışlarına uyumsuz bir yapı oluşturmanın gereği yoktur. Yüzde 25 özkaynak yendi bitirildi. Neyse ki güçlü sermayedarları var da içeri sermaye enjekte ederek temerrüde uğramadan bugüne getirdiler” dedi.
YABANCI KAÇIYOR
Türkiye genelinde 2022’de 446 AVM’ye ulaşıldığını fakat yatırımların kıymetinin düştüğünü aktaran Alışveriş Merkezleri Yatırımcıları Derneği (AYD) İdare Şurası Lider Yardımcısı Cem Eriç, “AVM’lerin kıymetlerinin bu kadar ucuzlaması içimizi acıtıyor. Bugün sıfırdan bir AVM yapmaya kalksak bu bedellerin katbekat üstünü harcamak gerekiyor. Bu regülasyonlar sonucunda yabacı yatırımcının hissesi yüzde 30’lardan yüzde 20’lere düştü” dedi.
Yerli ve yabancının gözü regülasyonda
Alışveriş Merkezleri ve Yatırımcıları Derneği Lideri Hüseyin Altaş, bölümün 150 milyar dolarlık yatırıma imza attığını ve ulusal gelirin yüzde 4’ünün AVM’ler tarafından yaratıldığını kaydetti. 2018 yılı sonrasında hızlanan regülasyonların kesimi çok zorladığını anlatan Altaş, “Regülasyonlar artık bitmeli. Yabancı ve yerli yatırımcıların en çok beklediği şey regülasyonların stabilize olmasıdır” sözlerini kullandı. Altaş, bugün ciro kira oranının yüzde 8-8.5’e düştüğünü ve dünya ortalamasının epeyce altında kaldığını aktardı.