Avrupa Nükleer Araştırma Merkezi (CERN) tarafından düzenlenen en büyük deney programlarından ATLAS, dünyanın en kıymetli bilimsel faaliyetlerinden biri olarak geleceğin teknolojisini de şekillendiriyor.
Dünyanın en büyük parçacık fiziği araştırma laboratuvarı CERN’deki yeni mevkiine ve ATLAS Deneyi dahilinde Türkiye’de gerçekleştirilen toplantıya Prof. Dr. Erkan İbiş, ATLAS Proje önderi ve Ulusal İrtibat Fizikçisi Prof. Dr. Serkant Ali Çetin, CERN Araştırma Yöneticisi Joachim Mnich, akademisyenler ve öğrenciler katıldı.
“CERN, DÜNYANIN EN BÜYÜK PARÇACIK FİZİĞİ LABORATUVARI”
Toplantıya katılan CERN Araştırma Yöneticisi Joachim Mnich, ağır teknoloji çalışmalarına muhtaçlık duyulduğunu belirtti.
Mnich, “CERN, dünyanın en büyük parçacık fiziği laboratuvarı. Bizim CERN’de yaptığımız ise, kâinatın ne olduğunu ve içindekilerin etkileşimlerini anlayabilmek için, büyük parçacık fiziği hızlandırıcıları ve dedektörleri inşa etmek. Bu sebeple, birçok farklı yerden bize kaynak olacak ağır teknolojiye muhtaçlığımız var. Bu teknoloji içindeyse hem hızlandırıcı ve dedektör hem de buralardan elde edilen bilgilerin tahlili için gereksinim duyulan bilgisayar teknolojisi var. Tıpkı vakitte, metot de geliştiriyor olduğumuzu vurgulamak isterim. Bilhassa tıpta hala kullanılan teknoloji bunun en kıymetli örneklerinden” dedi.
“TÜRKİYE 2015 YILINDAN BERİ CERN’İN KISMİ ÜYESİ”
ATLAS Deneyi İç Algıç Sistemi Enstitü Şurası Lideri Prof. Dr. Serkant Ali Çetin, şunları söyledi;
*Dünyanın en büyük memleketler arası iş birliği yapan laboratuvarı CERN’de yürütülen Büyük Hadron Çarpıştırıcısı’nda yer alan en büyük iki deneyden biri olan ATLAS Deneyi’ne tam üye olarak kabul edildik.
*Başarılar elde etmek üzere yola çıktık ve bu üyelikle birinci adımımızı attık. Yaptığımız iş en küçüğü yani atom altını anlamaya çalışarak kozmosu kavramak. Bunlar kısa müddette yapılabilecek çalışmalar değil, ayları yılları bulan çalışmalar. Bir iş birliği halinde, ülkeler bir ortaya gelerek çalışmalarını yürütüyor.
*Şu anda yapılan çalışmalar temel çalışmalar. Yapılan araştırmalar ise günlük hayatta çabucak kullanılabilecek datalar değil. Fakat burada öğrenilen bilgiler, bugün farkında olmadığımız ancak gelecekte birçok uygulama ve teknolojide kullanılabilecek bilgiler.
*Tomografi aygıtından, radyoterapiye, hudut güvenliğinden hastanelerde kullanılan pet aygıtlarına kadar pek çok teknolojiye yüksek güç fiziğiyle ilgili yapılan çalışmalar öncü oldu. Türkiye, 2015 yılından beri CERN’in kısmî üyesi. Umarım yakın vakitte CERN’e tam üye de oluruz. Bu sayede ülkemizden iştirak daha da yaygın olur” diye konuştu.
“ÜLKEMİZ İÇİN GURUR KAYNAĞI”
Konferans Salonu’nda gerçekleştirilen programın açılışında konuşan Prof. Dr. Erkan İbiş ise şu sözleri kullandı;
*Onlarca ülkenin, yüzlerce üniversite ve kurumun, binlerce bilim beşerinin iş birliğiyle yürütülen CERN ATLAS Deneyi’nin insanlık ve gelecek için ne kadar değerli olduğunun bilincindeyim. Elbette ki bu teşebbüsün en değerli maksatları ortasında teknoloji, girişimcilik, insan ve toplum var.
*Hepsinin temelinde de, yalnızca geleceğin bilim insanlarını yetiştirmek değil, farklı kültürlerden farklı ülkelerden insanları da bir amaç doğrultusunda bir ortaya getirmek yer alıyor. Çeşitliliğin zenginliğini içselleştirmek de CERN çalışmalarının özünde varolan bir öge.
*Bunun ötesinde, çalışmaların maksatları ortasında yalnızca kainatı keşfetmek yok, toplumun refahını artırmak ve daha yaşanabilir bir dünya için yeni teknolojiler üretmek var. Bu, ülkemiz için gurur kaynağı.
YENİ PARÇACIK ÇEŞİTLERİNİN ANLAŞILMASI İÇİN BİLİMSEL BİR BASAMAK
Evrenin sırlarının çözülmesi için bir ortaya gelen farklı ülkelerden binlerce bilim beşerinin birlikte çalıştığı, dünyanın en büyük hacimli algıç sistemini barındıran ATLAS Deneyi ile CERN Büyük Hadron Çarpıştırıcısı’nda erişilen en yüksek güçlü proton çarpışmalarının bilgileri ileri tahlil yollarıyla incelenerek yorumlanıyor. Bu tahliller sonucunda, “Standart Model” olarak bilinen ‘parçacık fiziği’ disiplinindeki bilgilerin hassas ölçümlerinin yanı sıra, ‘standart model’ ötesinde yer alan kuramların testleri de araştırma konusu yapılarak, yeni bir paradigma kurulmasının tabanı oluşturuluyor. ATLAS Deneyi, başlangıcı üzerinden geçen yaklaşık 15 yılın akabinde, farklı güçlerde temel parçacıklara dönük bilgilerin yenilenmesi ve yeni parçacık çeşitlerinin anlaşılması için bir bilimsel basamak niteliğinde.
Kaynak: Sözcü