Dünya Sıhhat Örgütü (DSÖ), Covid-19 salgının başlangıcından bu yana ülkelerdeki sıhhat sistemlerinin genel olarak “ilk büyük güzelleşme belirtilerini” göstermeye başladığını lakin aksamaların sürdüğünü açıkladı.
DSÖ, “Covid-19 salgını sırasında temel sıhhat hizmetlerinin sürekliliğine ait global nabız araştırmasının dördüncü tipi: Kasım 2022–Ocak 2023” başlıklı raporu açıkladı. Rapora nazaran, araştırmaya katılan 139 ülkenin yaklaşık dörtte biri sıhhat hizmetlerindeki kesintilerin devam ettiğini bildirdi.
Ülkeler, 2023’ün başlarında rutin sıhhat hizmetlerinin verilmesinde “daha az aksama” yaşadıklarını aktarırken, gelecekte sıhhat sistemlerinde daha güçlü güzelleşme ve dayanaklılık için yatırım yapılmasının gerektiğini vurguladı.
Sağlık hizmetleriyle ilgili trend tahlilinin mümkün olduğu 84 ülkede kesintiye uğrayan sıhhat hizmetleri, Temmuz-Eylül 2020 devrinde yüzde 56 iken Kasım 2022-Ocak 2023’te yüzde 23’e geriledi.
Devam eden aksamalar hem arz hem de talep istikametli faktörlerden kaynaklandı. Toplumlarda sıhhat hizmeti taleplerinin düşük olması ile öbür sıhhat hizmeti kaynaklarının hudutlu olmasının bunda tesirli olduğu kaydedildi.
2022’nin sonlarında birçok ülke, sıhhat sistemleri ve hizmetlerinde yaşanan kısmi iyileşmeleri rapor ederken, üreme sıhhati, cinsel sıhhat, beslenme, çocuk ve ergen sıhhati, bulaşıcı hastalıklar ile yaşlı beşerler için bakım üzere alanlarda genel olarak bu güzelleşme hissedildi. Ulusal tedarik zinciri sistemlerinde aksama olduğunu bildiren ülke sayısında ise geçen yıl yaklaşık dörtte bir düşüş yaşandı.
Sağlık hizmetlerinde üç yılın akabinde birinci büyük düzgünleşme belirtilerine karşın hizmet kesintileri tüm bölgeler ve ülkelerde sürüyor.
Ülkeler, insanların vaktinde bakıma erişemediği için olumsuz sonuçlara yol açabilen ve bulaşıcı olmayan hastalıkların taranması, teşhisi ile tedavisine yönelik hizmetlerin yanı sıra artan hizmet yığılmalarıyla da gayret ediyor.
SALGIN ÖNCESİ DURUMA DÖNÜŞ
Birçok ülkenin Covid-19’a yönelik tedavileri temel sıhhat hizmetlerine entegre etmesi yaşanan bir öbür ilerleme oldu. Raporda görüşlerine yer verilen DSÖ Entegre Sıhhat Hizmetleri Yöneticisi Dr. Rudi Egger, ülkelerin birçoklarında sıhhat sistemlerinin salgın öncesi haline dönmeye başlamasının, salgın sürecinde kâfi hizmet alamayan milyonlarca kişi için olumlu bir haber olduğunu belirtti.
Egger, “Tüm ülkelerin sıhhat hizmetlerini düzgünleştirmek için bu açığı kapatmaya devam etmesini, daha sağlıklı ve dirençli sıhhat sistemleri inşa etmek için alınan derslerin uygulanmasını sağlamalıyız” tabirlerini kullandı. (AA)
Kaynak: Sözcü