Enkazı inceleyen jeofizik mühendisi: Yatay demirler eksik

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Kahramanmaraş merkezli 6 Şubat’ta meydana gelen zelzeleden 48 saat sonra bölgeye ulaşan Jeofizik Mühendisleri Odası İzmir Şube Lideri Sinancan Öziçer, yaptıkları incelemeler ve izlenimleri hakkında bilgi verdi. Sarsıntı bölgesindeki yaklaşık 20 bin binada enkaz kaldırma çalışmalarının fakat bu yıl tamamlanabileceğini, kentlerin tekrar yapılanmasının ise 10 yılı bulabileceğini lisana getiren Öziçer;

“Depremden 48 saat sonra oradaydık. Limandaki yangın devam ediyordu. Çaresizliği gördük, herkes yardım istiyordu, panik ve feryat vardı. Travma önemli boyutlardaydı. Lakin teknik olarak baktığımızda en dikkat çeken tespitim inşaatlardaki imalat yanılgıları oldu. Hasarlı yapıların, enkazların içine girdik. Binaların temeli tabana bağlı tasarlanmamıştı. Kolon ile kirişlerin birleşme yerlerinde yatay demirlerin eksik olduğunu gördük.

Hal bu türlü olunca yalnızca 7 değil 6 büyüklüğündeki zelzelede bile bu yıkımlar olabilirdi. Binalar bırakın son yönetmeliği 1975 yahut 1995 yönetmeliğine uygun formda dahi yapılmış olsa bu kadar can kaybı yaşanmazdı. Elbette sarsıntı nedeniyle ve tabanın fizikî özelliğine bağlı yıkımlar oldu fakat bu eksiklikler yapılmasaydı bu kadar can kaybı yaşanmazdı” diye konuştu.

‘İNSANLARIN MUKADDERATLARI PERSONELLERİN KEYFİNE BAĞLI OLMAMALIYDI’

Yapılaşmadaki imalatla ilgili problemlerde sorumluluğun fenni mesul, müteahhit ve inşaat alanında çalışan emekçilerde olduğunu kaydeden Öziçer, ‘İmar Kanunu’nun 28’inci unsuruna nazaran bilhassa 2001 öncesi yapılardaki tüm sorumluluğun kelam konusu şahıslarda olduğunu belirtip, “İşçiler üşenebilir fakat müteahhit ya da fenni mesuller oradaki eksikleri sık sık denetleyerek tespit edebilirdi.

İnsanların mukadderatları emekçilerin keyfine bağlı olmamalıydı. Geniş perspektifte bakarsak yıkımların bir öbür nedeni ise o periyotta taban etüt raporlarının zarurî hale getirilmemesiydi. 1970-80’li yıllarda taban etüt raporu mecburî değildi. Her şeye karşın kontrol çok önemli” dedi.

Jeofizik Mühendisleri Odası İzmir Şube Lideri Sinancan Öziçer

‘KUMAR OYNAMAYIN’ UYARISI

Bölgedeki incelemelerin akabinde İzmir’i de pahalandıran Sinancan Öziçer, miadını dolduran 40-50 yaşındaki binaların fazla olması nedeniyle kentteki riskin arttığını vurguladı. Eski binaların ortalama 8 kat yükseklikte olduğunu ve 80 ile 150 metreye kadar derinlikte olan alüvyon taban üzerine kurulduğunu anlatan Öziçer, “2020 sarsıntısında de gördüğümüz; o bölgelerdeki yerin özellikleri gelen sarsıntı dalgasını büyütme özelliğine sahip. Bu durum binalara yük bindirebileceği için bizler kaygılıyız. Büyük bir zelzelede bu türlü bir imtihan verebiliriz.

Kumar oynamamalıyız. En azından bundan sonraki süreçte neler yapabileceğimizi düşünelim. Eski binaları son sarsıntı yönetmeliğine nazaran yenileyip, denetleyerek bu süreci olumluya çevirebiliriz” diye konuştu.

‘GÖZLEMSEL DEĞİL SAYISAL BİLGİLERE DAYALI ÇALIŞMA’

İzmir’deki yapıların gözlemsel olarak incelendiğini kaydeden Sinancan Öziçer, sayısal datalarla elde edilen sonuçların daha yanlışsız olduğunu lisana getirdi. İzmir Büyükşehir Belediyesi ve İnşaat Mühendisleri Odası’nın protokolü dahilinde 2009 yılında Basın Sitesi, Alaybey ve Manavkuyu mahallelerinde risk teşkil eden yapıların tespit edildiğini söyleyen Öziçer, “Bu çalışma çatlak, kırık ya da fizikî deformasyona uğrayan bir durum olup olmadığıyla ilgili gözlemsel bir çalışmaydı.

Bizler aletsel datalara dayanarak hareket ederiz. Tabanın 7-8-10 kilometre derinlerine inerek alansal ve hassasiyet oranı yüksek olan çalışmalar yürütürüz. Binaların rezonansa girip girmediği, kolonların kalitesinin ne durumda olduğu, taşıyıcı sistemde kırık, çatlak ve buna misal bir sorunun olup olmadığıyla ilgili sismik ultrason, yapı radarı üzere metotlar ile çalışmalar yapıyoruz. Bu biçimde net sonuçlara varıyoruz” dedi.

Pilot bölgeler tespit edilerek kentsel yenileme çalışmalarının hızlandırılabileceğini lisana getiren jeofizik mühendisi Öziçer, Kahramanmaraş zelzelelerinin akabinde binaların durumuyla ilgili çok soru aldıklarını da kaydetti.  (DHA)