Merkez Bankası’nın (TCMB) siyaset faizini yüzde 8,5’te tutmasına rağmen faizler 14 Mayıs sonrasında sert yükseldi. TL mevduat faizinde yüzde 40, gereksinim kredisi faizinde yüzde 50 düzeyi aşıldı.
TCMB datalarına nazaran, gereksinim kredilerinin yıllık faiz oranı sene başında yüzde 29,8 iken, 14 Mayıs seçimlerinin çabucak öncesi yüzde 34,2’ye çıkmıştı.
Ancak bu hafta bankalarda gereksinim kredisi faizleri yüzde 40’ı aştı. Bu oran, birtakım bankalarda yüzde 50’yi aştı. Ek masraflarla birlikte muhtaçlık kredisinde yıllık maliyetler birtakım bankalarda yüzde 100’ü aştı.
Bazı bankalarda konut kredisi ise aylık yüzde 3,5’e kadar çıkarken, taşıt kredisi ise yüzde 4’e ulaştı.
SEÇİM SONRASI KREDİLER 8,2 MİLYAR TL AZALDI
Bankalar, TCMB’nin attığı adımlar sonrasında kredileri de adeta durdurdu.
Seçim öncesindeki haftada 102,1 milyar TL artan TL krediler, seçim sonrasındaki haftada 8,2 milyar TL azaldı.
TL kredilerde yılbaşından bu yana haftalık ortalama artış 70 milyar TL olmuştu.
TÜKENEN REZERV KREDİLERİ VURDU
14 Mayıs seçimlerinin çabucak sonraki günü TCMB’nin kredi musluklarını kısmaya ve dövizden TL’ye dönüşümde gayeleri yükseltmeye dönük adımları piyasayı karıştırmıştı.
Rezervleri tükenen TCMB’nin nakit avans ve kredili mevduat hesaplarıyla ilgili sınırlamalarının akabinde bankalar kredi kartlarını nakit avanslara kapatmış; esnek hesap olarak da bilinen kredili mevduat hesaplarının limitleri ise düşürülmüştü.
Oluşan reaksiyonların akabinde ise TCMB, piyasada büyük yankı uyandıran kararında geri adım atmış; kredi kartından nakit avans kullanımı ve kredili mevduat hesabı kredilerinde hiçbir sınırlama uygulanmayacağı duyurulmuştu.
Ancak TCMB, piyasada büyük yankı uyandıran kararında geri adım atsa da bankalar bu kredi tipinin eski kullanımına ulaşmasına ihtimal vermiyor.
Reuters’a konuşan bir bankacı, bankaların hâlâ sonlu ölçüde nakit avans verdiğine dikkat çekerek şöyle demişti:
“İnsanlar nakit avansla ucuza borçlanıp yüzde 40’a ulaşan mevduata yatırıyor. Bankalar da bu kadar talep olan bir eseri ziyanına vermek istemiyor. Bu yüzden esasen Merkez Bankası’nın birinci aldığı karar öncesinde bankalar durdurmuştu. Şu anda da hudutlu bir halde devam ediyor.”
TCMB’nin seçimin çabucak akabinde gerçek kişi döviz hesaplarından TL’ye dönüşüm için ek yüzde 10’luk gayesi koyması, TL mevduat faizlerini süratle artırırken, bu durum bankaların kredi faizlerini artırması ve kredi musluklarını kapatmasında tesirli oldu.
Kaynak: Sözcü