Cem YILDIRIM/ANKARA
CHP Manisa Milletvekili ve Tarım Orman ve Köyişleri Komitesi Üyesi Bekir Başevirgen, sarsıntı felaketinin yaşandığı 11 vilayette tarım ve hayvancılığın temel uğraş olduğunu söyledi.
Başevirgen “2 milyondan fazla büyükbaş ve 10 milyonun üstünde küçükbaş hayvan varlığımız bulunmakta. Toplam hayvan varlığımızın neredeyse yüzde 15’inden bahsediyoruz. Maalesef tarım ve hayvancılıkla ilgili bölgeden gelen haberler çok makûs. Göçük altında telef olan çok sayıda çiftlik hayvanının yanı sıra sakat kalan, bakım ve beslemesi yapılamayan ya da sağılamadığı için göğsü körleşen çok sayıda inek damızlık kıymetinin çok altında bir bedelle kısma gönderiliyor” diye konuştu.
Başevirgen şunları aktardı:
“Öncelikle Et Süt Kurumu’nun bu durumda dahi randıman hesabı yaparak kesim fiyatını düşük belirlemesi hakikat bir yaklaşım değil. Zelzele felaketinin yaşandığı bu vilayetlerimiz için kilo ve randıman kriterlerinde daha esnek davranılmalıdır. Bilhassa optimum kesim yüküne ulaşmamış hayvanların bakım ve beslemesi desteklenerek ulusal servetimizin korunması kıymet arz etmektedir. Gerekirse makul bir bedelle devlet vatandaştan bu hayvanları satın almalı ve karantina önlemlerine uymak şartıyla TİGEM işletmelerine sevk etmelidir.
ET VE SÜT KRİZİ BÜYÜMEYE DEVAM EDECEK
Yem ve sütün tedarik zincirlerinde kopmalar var. Gerek hayvan sayısında gerekse süt üretiminde geçen yıl yaşanılan büyük kriz, bu afetle daha da derinleşecek ve ne yazık ki 2023 yılında da süt ve et randımanında büyük düşüşler yaşanacak. Arzda yaşanacak azalış, vatandaşın alım gücünde oluşacak azalış ile birleşince hayvancılık bölümünde bu yıl maalesef büyük bir kriz kapıda. Bu nedenle afet bölgesi için tez olarak alınması gereken önlemlerin yanı sıra ülke geneli içinde gerekli adımların şimdiden atılması gerekiyor. İlgili Bakanlıklar ile çiftçi ve hayvancılık örgütleri organize edilerek bu süreci daha az ziyanla atlatmalıyız.
ÇİFTÇİLERİ FIRSATÇILARIN İNSAFINA BIRAKAMAYIZ
Depremin etkilediği bölgelerde küçük ölçekli aile tipi işletme sayısının hayli fazla. Ellerinde kalan 3-5 hayvanı yok kıymetine satmamak için ahırı yıkılmasına yahut kâfi yemi olmamasına karşın soğuğa, yalnızlığa ve çaresizliğe direnen beşerler var. Zati yakınlarının acısı ile yıkılmış olan bu çiftçilerimize takviye olmak zorundayız. Onları, fırsatçılık yapıp 30-40 bin lira bedelindeki ineklere 10-15 bin lira fiyat verenlerin insafına bırakmamalıyız.“
CHP’li Başevirgen, alınması gereken öteki önlemleri ise şöyle sıraladı
*Yıkılan meskenler, ahırlar, yem depoların yanı sıra; tarım alet ve ekipmanları kullanılamaz hale gelmiş birçok ziraî işletmemiz var. Bu nedenle bitkisel üretimde yaşanan yahut yaşanması mümkün aksaklıkların tespiti ve tahlilinde çok süratli hareket edilmeli. Hiçbir çiftçimizin tohumu ya da mahsulü heba edilmemelidir. Bu kapsamda, tohum, gübre, ilaç ve mazot takviyesi ölçüsü artırılmalı ve aksatılmadan verilmeli. Traktörü ve makine ekipmanı ziyan gören yahut kullanılamaz hale gelenlere sıfır faizli kredi ya da yarı hibeli makine ekipman dayanağı verilmelidir.
*Tüm zorluklara karşın hayvanların tedavisi ve bulaşıcı hastalıklara karşı korunabilmesi için gerekli aşılama çalışmalarının aksatılmaması çok kıymetlidir. Öte yandan yem dayanağı ve yapılması gereken başka takviyeler tüm evcil yahut sokak hayvanlarını da kapsamalıdır.
*Çiftçilerimizin BAĞ-KUR ve SSK prim borçları ötelenmeli; devlete, bankalara, Tarım Krediye olan borçları vakit geçirmeden tekrar yapılandırılmalıdır. Borcundan kaynaklı olarak kredi kullanamayan çiftçilerimize nakit gereksinimini karşılayabilme kolaylığı sağlanmalıdır.
*Tarımsal Emelli Kooperatiflerin hukuksal kişilikleri ve üyelerinin devlete olan borçlarının faizleri silinmeli ve ertelenmelidir. Hatta mümkünse neredeyse 20 yıldır ödenemeyen bu borçlar affedilmelidir.
*En değerlisi bu felaketten ders alınmalı ve tarım alanları üzerine, ziraî işletmelerde dahil olmak üzere yapılaşmalara bir daha müsaade verilmemelidir.
*Çok büyük bir felaket yaşadığımız yanlışsız. On binlerce canımızı kaybetmişken gözümüz yitip giden maddi manevi kayıplarımızı görmüyor. Ama geride kalan depremzedelerimizin hayata bir yerden tekrar başlamaları gerekecek. Bu sebeple devlet olarak yaraları bir an evvel sarmalı, insanlarımızın malını mülkünü ve işini teminat altına almalıyız.
Veri politikasındaki amaçlarla sınırlı ve mevzuata uygun şekilde çerez konumlandırmaktayız. Detaylar için veri politikamızı inceleyebilirsiniz.